COVID-19 pandemisi sürecinde aşılar, insanların hayatlarını kurtarmak için en büyük umut kaynağı haline geldi. Ancak, emziren annelerin aşılar hakkında bazı endişeleri var. Bu durumda, anneler aşıların güvenliği ve emzirme dönemiyle ne kadar uyumlu olduğu konusunda bilgilendirilmeye ihtiyaç duyuyorlar.

Uzmanlar tarafından yapılan araştırmalar, COVID-19 aşılarının emziren anneler ve bebekler üzerinde olumsuz bir etkisi bulunmadığını gösteriyor. Aşılar tercih edilebilir bir seçenek olabilir ve anneler ve bebekleri koruyabilir.

Emziren anneler, COVID-19 aşısı yaptırmadan önce doktorlarıyla konuşmalıdırlar. Doktorlar, annenin veya bebeğin sağlık durumuna göre riskleri değerlendirecekler ve güvenli bir aşı planı hazırlayacaklardır.

Aşıların Etkisi

COVID-19 aşısı, bazı yan etkilere neden olabilir. Bu etkiler arasında aşı yapılan bölgede ağrı, ateş, aşırı yorgunluk, baş ağrısı, kas ağrısı ve titreme gibi belirtiler yer alabilir. Bu semptomlar genellikle aşı yapılan kişide kendiliğinden geçer. Ancak, emziren annelerde bu semptomların yanı sıra bebeklerde de bazı semptomlar gözlemlenebilir.

Aşılar her zaman bebeklere geçmez, ancak bazı durumlarda antikorların emziren anneden bebeğe geçmesi olasıdır. COVID-19 aşılarının emziren annelerde bebeğe geçip geçmediğine dair yeterli kanıt yoktur. Bununla birlikte, yapılan bazı araştırmalar, anne sütünde az miktarda antikor tespit edilmiştir. Bu nedenle, annenin aşı olması, bebeğin COVID-19'a karşı korunmasına yardımcı olabilir.

• COVID-19 aşısı yaptıktan sonra, emziren annelerde olası yan etkilerin belirtileri takip edilmelidir. Ayrıca, bebeğin de semptomlar göstermesi durumunda, hemen doktora başvurulmalıdır.
• Herhangi bir aşı uygulaması öncesinde, annenin başka bir rahatsızlığı varsa, bunu doktoru ile paylaşması önemlidir.

Emzirme döneminde aşıların güvenliği ile ilgili yeterli bilgi olmamasına rağmen, COVID-19 aşılarının emziren annelerde genellikle güvenilir olduğuna inanılır. Ancak, annenin ve bebeğin sağlık durumuna ve ilaca tepkisine özellikle dikkat edilmelidir.

Aşı Yapılması Önerilen Anneler

Pandeminin başından beri, enfeksiyon riskinden kaçınmak için çeşitli önlemler alındı. Ancak bu önlemler yeterli değildi. Salgının kontrolünü sağlamak için tek çıkış yolu, etkili bir aşı yapmaktır. COVID-19 aşısı, hayat kurtaran bir aşıdır. Özellikle de bebek bekleyen anneler ve emziren anneler için önemli bir konudur.

Emziren anneler, COVID-19 aşılarından fayda sağlayabilirler. Ancak her annenin, kendine özgü sağlık durumu ve risk seviyesi vardır. Bu nedenle, hangi aşıların yapılacağı ve ne zaman yapılması gerektiği konusunda bir doktor tavsiyesi almak önemlidir.

Emziren anneler, COVID-19 aşılarına uygun olduklarında aşı olabilirler. Amerikan Pediatri Akademisi, COVID-19 aşısının emziren annelerin bebeğine verdiği riskin, annenin enfeksiyon kapması durumunda bebeğe vereceği zarardan daha az olduğunu açıklamıştır. Aşıların, bebeğin anne sütüne geçip geçmediğiyle ilgili bilgimiz henüz tam değildir, ancak yapılan araştırmalar olumsuz bir sonuca işaret etmemektedir.

Aşı yapılması önerilen anneler arasında, COVID-19 enfeksiyonu riskinin arttığı kişiler yer almaktadır. Bunlar arasında sağlık çalışanları, yaşlılar, diyabet hastaları, kalp hastaları, kanser hastaları ve kronik bakım alan kişiler yer almaktadır. Bu gruplar, COVID-19 enfeksiyonu riskinin daha yüksek olduğu için öncelikli olarak aşılanmalıdır.

Sonuç olarak, COVID-19 aşısı, emziren annelerin sağlık durumları, risk seviyeleri ve doktor tavsiyeleri doğrultusunda uygulanabilir. Aşı yapılması önerilen anneler arasında, risk altında olan gruplar öncelikli olarak aşılanmalıdır. Bu konuda doktor tavsiyesi almak ve gerekli bilgilendirmeleri yapmak son derece önemlidir.

Risk Altındaki Anneler

Emziren annelerde COVID-19 aşısı, bazı durumlarda riskli olabilir. Bu nedenle annenin ve bebeğin sağlık durumuna göre risk değerlendirmesi yapılması gerekmektedir.

Eğer annede bağışıklık sistemi ile ilgili bir sorun varsa veya sürekli kullanım gerektiren bir ilaç kullanıyorsa, risk değerlendirmesi yapılması gerekmektedir. Ayrıca, anne COVID-19 için yüksek riskli bir gruptaysa, örneğin 65 yaşın üstünde veya obezite gibi sağlık sorunları yaşıyorsa, riskleri değerlendirmek önemlidir.

Bebeğin sağlık durumu da göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin, bebek prematüre doğmuşsa veya sağlık sorunları varsa, emziren anne COVID-19 aşısı almadan önce doktoruyla konuşmalıdır. Ayrıca, ailede COVID-19 vakaları veya enfeksiyon riski yüksek bir ortamda yaşıyorlarsa, riskleri değerlendirmek gerekir.

Bu nedenle anne ve bebek için en uygun seçenek belirlemek için doktor ile iletişim kurmak önemlidir. Doktor, annenin ve bebeğin sağlık durumuna göre riskleri değerlendirir ve aşıyı yapmanın en uygun zamanını belirler.

Aşı Şekli ve Süreci

COVID-19 aşısı, emziren annelerin de aşılanması önerilen bir aşıdır. Ancak, aşı olacak annelerin hangi aşıları kullanabilecekleri, aşı olma süreci ve nasıl saklanması gerektiği gibi konular hakkında da bilgi sahibi olmaları gerekmektedir.

Şu anda Türkiye'de uygulanan COVID-19 aşıları; Sinovac, Pfizer/BioNTech ve AstraZeneca aşılarıdır. Emziren anneler, herhangi bir doz farkı olmadan, diğer yetişkinler ile aynı aşıları kullanabilirler. Ancak, Pfizer ve BioNTech tarafından yapılan son açıklamaya göre, emziren annelerin aşı olurken emzirme yapmamaları önerilmektedir.

Aşı olacak emziren annelerin aşı süreci, aşı olacakları sağlık kurumuna göre değişmektedir. Genellikle, aşılama öncesi şişme veya kızarıklık oluşturabileceklerinden dolayı emzirme yapmamaları önerilmektedir. Aşı, annenin koluna yapılmaktadır. Aşılama sonrası, en az 15 dakika boyunca sağlık uzmanları gözetiminde bekletilmeleri gerekmektedir.

COVID-19 aşısı, -20 derecede saklanması gerekmektedir. Aşı, kutusunda ve belirtilen sıcaklıkta saklanmadığı takdirde etkisini kaybedebilir. Bu nedenle, aşı, belirli bir sıcaklıkta, hava akımının olmadığı bir yerde saklanmalıdır.

COVID-19 aşısı, iki doz halinde uygulanmaktadır. İlk dozdan sonra belirli bir süre sonra yapılması gereken ikinci doz, aşılanan kişinin aldığı aşıya göre değişebilmektedir. Ancak genellikle, Pfizer/BioNTech aşısında ikinci doz aşı, ilk dozdan 3 hafta sonra yapılırken, Sinovac aşısında ise ikinci doz, ilk dozdan 28 gün sonra uygulanmaktadır.

Emzirme Yapmanın Güvenliliği

Emziren annelerde COVID-19 aşısı sonrası oluşabilecek olası yan etkiler konusunda endişeler olabilir. Ancak, yapılan çalışmalar, aşıların emziren annelerde güvenli olduğunu ve küçük bir riskle ilişkili olduklarını göstermektedir.

COVID-19 aşısı sonrasında oluşabilecek olası yan etkiler genellikle hafif ve geçicidir. Bu yan etkiler arasında ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, yorgunluk ve aşı yerinde ağrı bulunur. Ancak, daha ciddi yan etkiler de görülebilir, bu nedenle aşı sonrası herhangi bir şüpheli semptom görüldüğünde doktora danışmak önemlidir.

Ayrıca, emziren annelerin aşı sonrası belirtilerle başa çıkmalarına yardımcı olacak öneriler de mevcuttur:

• Vücut sıcaklığının normal seviyelerde kalması için yeterince sıvı tüketmek,
• Dinlenmek ve uyumak,
• Ağrıyı azaltmak için parasetamol gibi uygun bir ağrı kesici almak,
• Bol yemek yemek ve sindirim sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı olmak için lifli gıdalar tüketmek.

Ayrıca, COVID-19 aşısı yaptıran emziren annelerin bebeğine geçebilecek olası bilinmeyen riskler için de tedbirli olmaları gerekmektedir. Bebeğin aşı sonrası herhangi bir semptom yaşaması durumunda, doktora danışılması önemlidir. Ancak, aşıdan gelebilecek riskler, COVID-19 enfeksiyonundan kaynaklanabilecek risklerle karşılaştırıldığında oldukça düşüktür.

Antikor Geçişi

Emziren annelerde COVID-19 aşısı sonrası oluşan antikorların bebeğe geçip geçmediği konusunda yapılan araştırmalar mevcuttur. Yapılan çalışmalar neticesinde, annenin aldığı COVID-19 aşısı sonrası, antikorların anne sütünden bebeğe geçebildiği gözlemlenmiştir.

Bazı araştırmalar, annenin aldığı aşının tipine göre antikor geçişinin farklılık gösterebileceğini belirtmektedir. BioNTech/Pfizer aşısı alan annelerin sütünde daha yüksek antikor seviyeleri tespit edilirken, Moderna aşısı alan annelerde daha düşük seviyeler tespit edilmiştir.

Antikor geçişinin yanı sıra, annenin aldığı aşı sonrası bebeğe bulaştırabileceği düşüncesi de mevcuttur. Ancak, yapılan araştırmalar bu düşüncenin yanlış olduğunu vurgulamaktadır. COVID-19 aşısı içinde yer alan maddelerin, sütün içindeki protein ve antikorlarla birleşerek risk oluşturma ihtimalinin düşük olduğu belirtilmektedir.

Yine de, emziren annelerin COVID-19 aşısı sonrası bebeğinde oluşabilecek olası yan etkileri gözlemlemeleri ve doktorlarıyla iletişim halinde olmaları önerilmektedir. Ayrıca bebeğin sağlık durumu herhangi bir belirti gösterirse mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Emzirme ve Aşı

Emziren anneler, COVID-19 aşısı yaptırmak istediklerinde, bebeğe geçen antikorlar konusunda endişeler yaşayabiliyorlar. Ancak yapılan araştırmalar, aşı olmuş annelerin sütlerinde bulunan antikorların bebeklere geçtiğini gösteriyor. Bu durum, bebeğin enfeksiyona karşı korunmasını sağlayabilir.

Ayrıca, aşıların anne sütü yoluyla bebeğe geçip geçmediği konusunda yapılan çalışmalar da olumlu sonuçlar veriyor. COVID-19 aşısı, içerdiği maddeler nedeniyle anne sütünde bulunmuyor veya çok az miktarda bulunuyor. Bu nedenle, emziren anneler COVID-19 aşısı olabilirler ve bebeğe zarar vermezler.

Bununla birlikte, aşı sonrası bazı yan etkiler ortaya çıkabilir. Bu nedenle emziren anneler, aşı sonrası oluşabilecek semptomlar hakkında bilgilendirilmelidir. Eğer ciddi bir semptom görülüyorsa, doktora danışılmalıdır.

Ayrıca, bebeğin aşı olduğu günlerde dikkatli olunması gerekiyor. Yeni doğan bebekler, aşıların neden olduğu hafif yan etkilerden daha fazla etkilenebilirler. Bu nedenle, bebeğin sağlık durumu iyi izlenmeli ve doktora danışılmalıdır.

Öneriler

COVID-19 aşısı sonrasında emziren anneler bazı semptomlar yaşayabilirler. Semptomlar arasında ateş, baş ağrısı, bitkinlik, kas ağrısı, kırgınlık ve yan etkiler meydana gelebilir. Bu semptomlar genellikle birkaç gün içinde kaybolur ve ciddi bir sağlık sorunu belirtisi değildir. Ancak, semptomlar devam ederse veya şiddetlenirse, doktorunuza danışmanız önerilir.

Bebeğinize anne sütü vermeye devam etmeniz, bebeğinizin sağlıklı gelişimi için önemlidir. COVID-19 aşısı olmanız, sütünüzde antikorların mevcut olmasını sağlayabilir. Ancak, bebeğiniz aşılandıktan sonra bile enfekte olabilir. Bu nedenle, bebeğinizle olabildiğince sosyal mesafeyi korumanız gerektiğini unutmayın.

Ayrıca, bebeğinizin aşı olduğu günlerde nelere dikkat etmeniz gerektiğini de bilmelisiniz. Birinci doz aşı sonrasında bebeğinizde bir yan etki görülmezken, ikinci doz sonrasında bazı bebeklerde hafif ateş, huzursuzluk veya uyku bozuklukları görülebilir. Bu semptomlardan endişe duyarsanız, bebeğinizin doktoruna danışmanız önerilir.

• COVID-19 aşısı sonrası semptomlar için doktorunuza danışın.
• Bebeğinize anne sütü vermeye devam edin.
• Bebeğinizin aşı olduğu günlerde hafif semptomlar görülmesi halinde doktorunuza danışın.
• Bebeğinizle olabildiğince sosyal mesafeyi koruyun.