Hipertiroidi, tiroid bezi tarafından aşırı miktarda tiroit hormonu üretildiği bir durumdur. Normalde, tiroid bezinden salgılanan tiroit hormonu metabolizmayı kontrol ederek vücutta birçok fonksiyonu düzenler.

Ancak, tiroid bezi aşırı çalıştığında, çok fazla tiroit hormonu üretir. Bu durum, hipertiroidi olarak adlandırılır. Hipertiroidi, kadınlarda erkeklere oranla daha yaygın bir hastalıktır ve genellikle 20-40 yaşları arasındaki kişilerde görülür.

Belirtiler

Hipertiroidinin belirtileri oldukça çeşitlidir ve kişiden kişiye değişebilir. Ancak en yaygın belirtiler arasında kilo kaybı, yorgunluk, sinirlilik, titreme, saç dökülmesi ve çarpıntı yer alır. Kilo kaybı, yüksek metabolizma hızından dolayı ortaya çıkar. Yorgunluk da aynı sebepten dolayı, metabolizmanın hızlı çalışması nedeniyle enerji kaybından kaynaklanır. Ayrıca sinirlilik ve titreme de metabolizmanın yüksek çalışması nedeniyle ortaya çıkan bir belirtidir.

Saç dökülmesi de hipertiroidinin neden olduğu belirtiler arasındadır. Hipertiroidi, saç büyümesi sürecini hızlandırabilir ancak bu hızlı büyüme saçların daha fazla dökülmesine neden olabilir. Çarpıntı ise kalbin hızlı ve düzensiz şekilde atması sonucu meydana gelir. Hipertiroidi bu belirtilerin yanı sıra aşırı terleme, uykusuzluk, çabuk sinirlenme, hızlı konuşma, bağırsak hareketlerinde artış gibi belirtiler de gösterebilir.

Hipertiroidi belirtileri, uzun süreli olabilir ve tedavi edilmediği takdirde hayati tehlike oluşturacak kadar ciddi hale gelebilir. Bu nedenle, hipertiroidi belirtileri fark edildiği anda, doktorunuza başvurmanız önemlidir.

Nedenler

Hipertiroidi, tiroid bezinin aşırı miktarda tiroit hormonu ürettiği bir durumdur ve önemli birkaç nedeni vardır. Bunların başında, Graves hastalığı gelmektedir. Graves hastalığı, tiroid bezi hücrelerini aşırı uyararak hipertiroidiye sebep olan otoimmün bir hastalıktır. Tiroid nodülleri de hipertiroidiye neden olabilir, çünkü tiroid bezinde oluşan tümöral büyümeler aşırı miktarda tiroit hormonu salgılayabilirler.

Bazı ilaçlar, hipertiroidiye neden olan bir diğer faktördür. Bazı ilaçlar, tiroid hormonlarının üretimini arttırarak hipertiroidiye sebep olabilirler. Bu ilaçlar arasında, amiodaron ve interferon gibi ilaçlar yer almaktadır.

Son olarak, iyot ilişkili hipertiroidi de yaygın bir neden olarak sayılabilir. Fazla miktarda iyot tüketimi, tiroid bezinin aşırı uyarılması sonucu hipertiroidiye yol açabilir. Özellikle deniz ürünleri ve iyotlu tuz tüketen kişilerde daha sık görülmektedir.

Bu nedenlerin her biri, hipertiroidinin ortaya çıkmasına ve tiroit bezinin normal çalışmasını etkileyebilir. Bu nedenle, hipertiroidi belirtileri fark edildiğinde, bir doktora danışmak önemlidir. Hem tedavi hem de kontrol için uygun bir tanı sağlamak için, doktorunuz hipertiroidiye neyin yol açtığını belirlemek için gereken testleri yapacaktır.

Graves Hastalığı

Graves hastalığı, tiroid bezinin aşırı uyarılması sonucu oluşan otoimmün bir hastalıktır ve hipertiroidiye yol açar. Bu hastalığın nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik faktörler, sigara içmek ve yaşlılık gibi faktörler hastalığın görülme sıklığını artırabilir.

Bu hastalıkta, tiroid bezinde bulunan immün hücreler, tiroid uyarıcı antikorlar üreterek tiroid bezini aşırı uyarır ve aşırı tiroit hormonu üretimine neden olur. Bu hormonların seviyesi yüksek olduğunda, birçok vücut fonksiyonu hızlanır ve metabolizma hızı artar. Bu durum da hastaların sıcak hissetmesine, kilo kaybetmesine ve titreme gibi belirtiler yaşamasına neden olabilir.

Graves hastalığına yakalanan hastalarda çoğu zaman gözlerde şişlik, kızarıklık ve ağrı gibi belirtiler de görülebilir. Bu durum, gözlerin etrafındaki dokuların ödemlenmesi ve tiroid uyarıcı antikorların göz kaslarına etki etmesi sonucunda ortaya çıkar.

Graves hastalığı tedavisi, tiroit hormon üretimini baskılamak için kullanılan ilaçlar, radyoaktif iyot tedavisi ve cerrahi müdahale gibi yöntemleri içerebilir. Tedavi edilmediği takdirde, bu hastalık ciddi sonuçlara neden olabilir. Bu nedenle, hastalığı olan kişilerin yakın takibi ve düzenli kontrolleri önemlidir.

Tiroid Nodülleri

Tiroid nodülleri, tiroid bezinde meydana gelen tümörlerdir. Genel olarak, bu tümörler kanserli değildir ve çoğu insanın hayatını tehdit etmez. Ancak, bazı durumlarda, tiroid nodülleri aşırı miktarda tiroit hormonu salgılayabilirler ve bu da hipertiroidiye neden olabilir. Tiroid nodülleri, genellikle yanlışlıkla bir tıbbi test sırasında keşfedilirler ve büyük çoğunluğu tedavi gerektirmez.

Ancak, nodüller büyüdüğünde ya da tiroid bezinde çok sayıda nod bulunduğunda, bazı semptomlar ortaya çıkabilir. Bu semptomlar arasında yutma zorluğu, nefes alıp vermede zorlanma, ses kısıklığı, boyunda şişlik ve ağrı yer alabilir. Bu durumda, doktorlar tiroid nodüllerinin büyüklüğü, sayısı ve tiroit hormonu salgılama durumuna göre tedavi seçenekleri sunabilirler.

Tiroid nodüllerinin tedavisi genellikle cerrahi müdahale ile yapılır. Cerrahi müdahale, nodüllerin tümünün ya da bir kısmının çıkarılmasını içerir. Bu işlem sonrasında, tiroid bezinin hormon üretimi normal seviyeye düşebilir. Ancak, bu durumda, hastaların yaşamları boyunca hormon replasman tedavisi almaları gerekebilir.

Tiroid nodülleri, daha ciddi bir durum olan tiroid kanserinin de bir işareti olabilir. Bu yüzden, doktorlar genellikle fetal bir biyopsi ya da radyoaktif iyot taraması gibi daha fazla test yaparak, tümöre kanser hücresi içerip içermediğini belirlemeye çalışırlar.

İlaçlar

Hipertiroidiye neden olan birçok ilaç vardır. Steroidler, amfetamin gibi kilo verdirici ilaçlar, litotoksik tirostatikler gibi tiroit hormonunu azaltan ilaçların aksine, bazı ilaçlar da tiroid hormonu üretimini artırarak hipertiroidiye neden olabilir. Bazı örnekler arasında iodine, interferon alfa, interleukin-2, amiodarone, doksisiklin, karbamazepin ve fenitoin yer almaktadır. Bununla birlikte, hipertiroid nedeniyle hiçbir ilaç alınmamalı ve herhangi bir ilaç kullanmadan önce doktorunuza danışmanız kritik önem taşımaktadır.

İyot İlişkili Hipertiroidi

İyot iliskili hipertroidi, hipertroidinin nadir bir nedenidir fakat yoğun iyot tüketimi nedeniyle ortaya çıkabilir. İyot, tiroid hormonlarının sentezinde önemli bir eleman olduğundan, vücut tarafından yeterli miktarda alınması gerekmektedir. Fakat aşırı miktarda iyot alımı, tiroid bezinde hücrelerin aşırı uyarılmasına neden olur ve bu da tiroid hormonlarının aşırı üretimine yol açar.

Birçok insan, iyotun yüksek miktarlarda tüketilmesiyle ilişkili olduğu lider bir hipertroidizm şekli olan Graves hastalığından muzdariptir. Bu hastalığın nedeni tam olarak bilinmese de, genellikle otoimmün bir sorunla ilişkilendirilmektedir. Bununla birlikte, iyot iliskili hipertroidi genellikle iyodize tuz veya diğer iyotlu besin takviyelerinin aşırı kullanımı ile ilişkilidir.

İyot iliskili hipertroidinin tedavisi, endokrinolog tarafından yönetilir. Aşırı iyot alımına son vermek, semptomları hafifletmede önemlidir. Bazı durumlarda, ilaçlar veya tiroid bezinin nötralize edilmesi için radyoaktif iyot tedavisi önerilebilir. Tedavi seçenekleri bireysel duruma göre belirlenir ve hastalığın ciddiyetine, semptomların şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlıdır.

Tanı Yöntemleri

Hipertiroidi tanısı, çeşitli testler sonucunda konulur. Kan testleri, hastanın tiroit hormonu seviyelerine bakar ve aşırı seviyeler hipertiroidi belirtisi olabilir. Tiroid ultrasonu, tiroid bezinin boyutu, şekli ve dokusunu değerlendirir, tiroid nodülleri veya tümörler varsa tespit edilebilir. Radyoaktif iyot taramaları, tiroide radyoaktif bir madde verilerek, tiroit bezinin radyoaktif maddeyi absorbe etmesi sağlanarak tiroid fonksiyonlarının gösterilmesinde kullanılır.

Sık Sorulan Sorular

Hipertiroidi tedavisi nedir? Hipertiroidi tedavisi, hastanın durumuna ve sebebine bağlı olarak değişebilir. Tedavi, tiroit hormon üretimini azaltarak veya tiroid bezinin işlevselliğini azaltarak gerçekleştirilir. İlaçlar, radyoaktif iyot tedavisi ve tiroid bezinin ameliyatla çıkarılması gibi yöntemler tercih edilebilir.

Tedavi seçenekleri nelerdir? Tedavi seçenekleri, hastanın durumuna ve sebebine bağlı olarak farklılık gösterir. İlaç tedavisi, tiroit hormon üretimini azaltarak veya tiroid bezinin işlevselliğini azaltarak gerçekleştirilir. Radyoaktif iyot tedavisi, tiroid bezindeki fazla çalışan hücreleri yok etmek için kullanılır. Tiroid bezinin ameliyatla çıkarılması ise nadir durumlarda tercih edilir.

Hipertiroidi geri döner mi? Hipertiroidi tedavisinden sonra, hastanın tiroid hormon seviyesi normal seviyeye döndüğünde, hastalık geri dönmez. Ancak, bazı durumlarda, radyoaktif iyot tedavisinden sonra hipotiroidi oluşabilir. Bu duruma, tiroid hormon üretiminin azaltılması amacıyla ilaç kullanımı ile tedavi edilebilir. Hastalığın tekrar nüks etmemesi için, doktorun önerilerine uygun şekilde takip ve kontrol süreci tamamlanmalıdır.